Kötü çalışma koşulları
Paket sektöründeki koşullar hakkında “Tatort”: Durum gerçekten ne kadar kötü?
Paket taşıyıcılarının stresli bir işi var
© Getty Images
“Hayalet Yolculuk” olay yeri davası parsel sektöründeki güvencesiz çalışma koşullarıyla ilgili. Gerçek ne kadar kötü? Peki kötü şöhretli taşeronlar yakında yasaklanacak mı?
Bir paket teslimatçısı kalabalığa doğru koşuyor ve bir silahlı saldırı şüphesi var. “Tatort”ın “Hayalet Yolculuk” bölümünde TV dedektifleri Charlotte Lindholm (Maria Furtwängler) ve Anais Schmitz (Florence Kasumba), paket hizmetlerinin ve taşeronlarının düşük ücret ortamını araştırıyor. Oradaki çalışma koşulları gerçekten ceza davasında anlatıldığı kadar kötü mü?
Aslında koli sektörü uzun süredir gelişen bir sektör ve aynı zamanda bir sorun. Yıllardır paket şoförleri, güvencesiz çalışma koşullarının ve düşük ücretlerin hakim olduğu bir sistem olduğunu bildiriyor. Birçok paket servisinin görevlendirdiği taşeronlar ve taşeronlar bazen iş güvenliği yasalarıyla yaratıcı bir şekilde ilgilenmektedir. Sürücüler üzerindeki baskı özellikle bu bölgede çok yüksek, düzenlemeler bazen aşılıyor ve pek çok şey dışarıdan bakıldığında şeffaf değil.
Çiş molalarına zaman yok
Bir süre önce, gizli formatta “Wallraff Ekibi” tarafından yapılan araştırma, günlük iş uygulamalarına ilişkin özellikle yoğun bir bakış açısı sağladı. Bir muhabir, Amazon'a paket teslim eden bir taşeron ya da taşeron tarafından işe alındı. Paket sürücülerinin çalıştığı muazzam zaman baskısının ne anlama geldiğini ilk elden deneyimledi.
Gizli görevdeki muhabir, günlük iş yükünü tamamlamak için gerçekte planlanan sekiz saat yerine on ila on bir saat çalıştı. Uygulamada, öngörülen molalara çoğu zaman uyulmadığını bildirdi. Tarifeli turlarda işemek için zaman bulmak bile sorun oluyor. Bazı sürücüler ona, tuvalet imkanlarının olmaması nedeniyle insanların bazen arabadaki şişelere işediklerini söyledi. Paket sürücülerinin gerçekte bu acil durum önlemine ne sıklıkla başvurduğu belli değil.
O dönemde Amazon, taşeron firmadaki koşullarla arasına mesafe koymuştu ancak “dağıtım sektöründe düzenlemelere uymayan şirketlerin bulunduğunun ne yazık ki bir gerçek olduğunu” kabul etmek zorunda kalmıştı. Amazon da tuvalet sorununun farkında. Şirket, sürücülerine yakındaki tuvalet yerlerinin bir listesini veriyor. Ancak bazı sürücülerin mola vermek için uygun bir yer bulmakta zorluk çektiği her teslimat şirketi için bir gerçektir.
Paket sürücüleri, tarayıcıları ve ilgili uygulamalar aracılığıyla her adımda izlenir. Dijital yardımcıların belirlenen teslimat rotasını izlemeleri, aynı zamanda kimin çok yavaş olduğunu da açıkça belirtmeleri gerekiyor. Uygulamada, cihazların belirlediği mola ve çalışma sürelerinin çoğu zaman önüne geçilebilmektedir. Birisi düşük performans gösterdiği için başını belaya sokmamak için ücretsiz fazla mesai yapsa bile kağıt üzerinde her şey doğrudur.
“Paket Teslimatını Koruma Yasası” çalışıyor mu?
Kasım 2019’dan bu yana yürürlükte olan “Paket Taşıyıcılarını Koruma Kanunu” aslında taşeronlar arasındaki şüpheli uygulamaların önüne geçmeyi amaçlıyordu. Yönetmeliğe göre, çalıştırdıkları alt yüklenicilerin çalışanlara zarar verecek şekilde kayıt dışı iş yapması veya sosyal yardım ve sosyal güvenlik dolandırıcılığı yapması durumunda paket hizmetlerinin kendilerinin sorumlu olacağı belirtiliyor. Şirketler yalnızca “ön yeterlilik” kapsamında önceden güvenilir olarak sınıflandırılan bir taşeronu görevlendirmeleri durumunda sorumluluktan muaftır.
Ancak kanunun istismarı ne kadar önlediği konusunda farklı görüşler var. Geçen yıl yapılan bir değerlendirme sırasında federal hükümet yasanın işe yaradığı sonucuna vardı. Sektörde sosyal güvenlik primine tabi çalışanların oranı 2019 yılından bu yana artış gösteriyor ve birçok taşeron firma ön yeterlik almaya çalışıyor ve katkı paylarının doğru şekilde ödenmesini sağlıyor.
Taşeronlara yasak var mı?
Çalışan temsilcileri bunu farklı görüyor. Verdi sendikası, “Denetimler, asgari ücret yasasının ihlal edilmesi ve işçi yasasının yayınlanmasının yanı sıra sahte serbest meslek sahibi olma ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin göz ardı edilmesi de dahil olmak üzere, kötü veya yasadışı çalışma koşullarını defalarca ortaya koyuyor” diye yazıyor. Bu nedenle, iş sözleşmeleri çerçevesinde taşeronların görevlendirilmesiyle paket hizmetlerinin genel olarak yasaklanması çağrısında bulunuyor. Paket servislerinde doğrudan şoför çalıştırma zorunluluğu getirilmelidir.
Sendikaya bağlı Hans Böckler Vakfı'nın bilimsel bir raporu da, et endüstrisinde uygulanana benzer şekilde, parsel sektörünün tamamında taşeronların ve geçici işçilerin yasaklanmasını tavsiye ediyor. Eylül ayında yayınlanan çalışmanın sonucuna göre, yasağın suiistimallere karşı etkili ve yasal olarak izin verilebilir olduğu ortaya çıktı.
Bu konudaki siyasi tartışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Bir yıl önce, Federal Konsey'deki federal eyaletlerin çoğunluğu, parsel sektöründe taşeronları yasaklayacak bir yasanın çıkarılması lehinde görüş belirtmişti. Federal hükümet topu almadı. Ancak artık federal eyaletler, posta kanununda yapılacak modernizasyon kapsamında taşeronlara daha büyük engeller getirebilir. Aşağı Saksonya, diğer federal eyaletlerle birlikte, parsel sektöründe taşeronların ve iş sözleşmelerinin yasaklanması için yasayı değiştirmek üzere başvuruda bulundu.
Bu nedenle parsel sektörü alarma geçmiş durumda. Yaklaşık 258.000 çalışanı ile 4.000 kurye, ekspres ve paket hizmetinin çıkarlarını temsil eden Federal Paket ve Ekspres Lojistiği Birliği (BIEK), birkaç gün önce kendi raporunu yayınladı: taşeronluk yasağı, lojistik sektörüne yasal olarak kabul edilemez bir müdahale olacaktır. Bonn Üniversitesi'nden iş hukuku profesörü Stefan Greiner endüstriyi şöyle açıklıyor: Lobi derneği, yasağı destekleyen federal eyaletlerin “paket endüstrisinin sömürücü yapılarla temel bir sorunu olduğu varsayımında yanıldıklarını” yazıyor. “Sektörde sistemik bir sorun olduğuna dair ampirik bir kanıt yok.”
Güncel “olay mahalli”ne yönelik eleştirileri buradan okuyabilirsiniz
#Konular
Paket sektöründeki koşullar hakkında “Tatort”: Durum gerçekten ne kadar kötü?
Paket taşıyıcılarının stresli bir işi var
© Getty Images
“Hayalet Yolculuk” olay yeri davası parsel sektöründeki güvencesiz çalışma koşullarıyla ilgili. Gerçek ne kadar kötü? Peki kötü şöhretli taşeronlar yakında yasaklanacak mı?
Bir paket teslimatçısı kalabalığa doğru koşuyor ve bir silahlı saldırı şüphesi var. “Tatort”ın “Hayalet Yolculuk” bölümünde TV dedektifleri Charlotte Lindholm (Maria Furtwängler) ve Anais Schmitz (Florence Kasumba), paket hizmetlerinin ve taşeronlarının düşük ücret ortamını araştırıyor. Oradaki çalışma koşulları gerçekten ceza davasında anlatıldığı kadar kötü mü?
Aslında koli sektörü uzun süredir gelişen bir sektör ve aynı zamanda bir sorun. Yıllardır paket şoförleri, güvencesiz çalışma koşullarının ve düşük ücretlerin hakim olduğu bir sistem olduğunu bildiriyor. Birçok paket servisinin görevlendirdiği taşeronlar ve taşeronlar bazen iş güvenliği yasalarıyla yaratıcı bir şekilde ilgilenmektedir. Sürücüler üzerindeki baskı özellikle bu bölgede çok yüksek, düzenlemeler bazen aşılıyor ve pek çok şey dışarıdan bakıldığında şeffaf değil.
Çiş molalarına zaman yok
Bir süre önce, gizli formatta “Wallraff Ekibi” tarafından yapılan araştırma, günlük iş uygulamalarına ilişkin özellikle yoğun bir bakış açısı sağladı. Bir muhabir, Amazon'a paket teslim eden bir taşeron ya da taşeron tarafından işe alındı. Paket sürücülerinin çalıştığı muazzam zaman baskısının ne anlama geldiğini ilk elden deneyimledi.
Gizli görevdeki muhabir, günlük iş yükünü tamamlamak için gerçekte planlanan sekiz saat yerine on ila on bir saat çalıştı. Uygulamada, öngörülen molalara çoğu zaman uyulmadığını bildirdi. Tarifeli turlarda işemek için zaman bulmak bile sorun oluyor. Bazı sürücüler ona, tuvalet imkanlarının olmaması nedeniyle insanların bazen arabadaki şişelere işediklerini söyledi. Paket sürücülerinin gerçekte bu acil durum önlemine ne sıklıkla başvurduğu belli değil.
O dönemde Amazon, taşeron firmadaki koşullarla arasına mesafe koymuştu ancak “dağıtım sektöründe düzenlemelere uymayan şirketlerin bulunduğunun ne yazık ki bir gerçek olduğunu” kabul etmek zorunda kalmıştı. Amazon da tuvalet sorununun farkında. Şirket, sürücülerine yakındaki tuvalet yerlerinin bir listesini veriyor. Ancak bazı sürücülerin mola vermek için uygun bir yer bulmakta zorluk çektiği her teslimat şirketi için bir gerçektir.
Paket sürücüleri, tarayıcıları ve ilgili uygulamalar aracılığıyla her adımda izlenir. Dijital yardımcıların belirlenen teslimat rotasını izlemeleri, aynı zamanda kimin çok yavaş olduğunu da açıkça belirtmeleri gerekiyor. Uygulamada, cihazların belirlediği mola ve çalışma sürelerinin çoğu zaman önüne geçilebilmektedir. Birisi düşük performans gösterdiği için başını belaya sokmamak için ücretsiz fazla mesai yapsa bile kağıt üzerinde her şey doğrudur.
“Paket Teslimatını Koruma Yasası” çalışıyor mu?
Kasım 2019’dan bu yana yürürlükte olan “Paket Taşıyıcılarını Koruma Kanunu” aslında taşeronlar arasındaki şüpheli uygulamaların önüne geçmeyi amaçlıyordu. Yönetmeliğe göre, çalıştırdıkları alt yüklenicilerin çalışanlara zarar verecek şekilde kayıt dışı iş yapması veya sosyal yardım ve sosyal güvenlik dolandırıcılığı yapması durumunda paket hizmetlerinin kendilerinin sorumlu olacağı belirtiliyor. Şirketler yalnızca “ön yeterlilik” kapsamında önceden güvenilir olarak sınıflandırılan bir taşeronu görevlendirmeleri durumunda sorumluluktan muaftır.
Ancak kanunun istismarı ne kadar önlediği konusunda farklı görüşler var. Geçen yıl yapılan bir değerlendirme sırasında federal hükümet yasanın işe yaradığı sonucuna vardı. Sektörde sosyal güvenlik primine tabi çalışanların oranı 2019 yılından bu yana artış gösteriyor ve birçok taşeron firma ön yeterlik almaya çalışıyor ve katkı paylarının doğru şekilde ödenmesini sağlıyor.
Taşeronlara yasak var mı?
Çalışan temsilcileri bunu farklı görüyor. Verdi sendikası, “Denetimler, asgari ücret yasasının ihlal edilmesi ve işçi yasasının yayınlanmasının yanı sıra sahte serbest meslek sahibi olma ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin göz ardı edilmesi de dahil olmak üzere, kötü veya yasadışı çalışma koşullarını defalarca ortaya koyuyor” diye yazıyor. Bu nedenle, iş sözleşmeleri çerçevesinde taşeronların görevlendirilmesiyle paket hizmetlerinin genel olarak yasaklanması çağrısında bulunuyor. Paket servislerinde doğrudan şoför çalıştırma zorunluluğu getirilmelidir.
Sendikaya bağlı Hans Böckler Vakfı'nın bilimsel bir raporu da, et endüstrisinde uygulanana benzer şekilde, parsel sektörünün tamamında taşeronların ve geçici işçilerin yasaklanmasını tavsiye ediyor. Eylül ayında yayınlanan çalışmanın sonucuna göre, yasağın suiistimallere karşı etkili ve yasal olarak izin verilebilir olduğu ortaya çıktı.
Bu konudaki siyasi tartışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Bir yıl önce, Federal Konsey'deki federal eyaletlerin çoğunluğu, parsel sektöründe taşeronları yasaklayacak bir yasanın çıkarılması lehinde görüş belirtmişti. Federal hükümet topu almadı. Ancak artık federal eyaletler, posta kanununda yapılacak modernizasyon kapsamında taşeronlara daha büyük engeller getirebilir. Aşağı Saksonya, diğer federal eyaletlerle birlikte, parsel sektöründe taşeronların ve iş sözleşmelerinin yasaklanması için yasayı değiştirmek üzere başvuruda bulundu.
Bu nedenle parsel sektörü alarma geçmiş durumda. Yaklaşık 258.000 çalışanı ile 4.000 kurye, ekspres ve paket hizmetinin çıkarlarını temsil eden Federal Paket ve Ekspres Lojistiği Birliği (BIEK), birkaç gün önce kendi raporunu yayınladı: taşeronluk yasağı, lojistik sektörüne yasal olarak kabul edilemez bir müdahale olacaktır. Bonn Üniversitesi'nden iş hukuku profesörü Stefan Greiner endüstriyi şöyle açıklıyor: Lobi derneği, yasağı destekleyen federal eyaletlerin “paket endüstrisinin sömürücü yapılarla temel bir sorunu olduğu varsayımında yanıldıklarını” yazıyor. “Sektörde sistemik bir sorun olduğuna dair ampirik bir kanıt yok.”
Güncel “olay mahalli”ne yönelik eleştirileri buradan okuyabilirsiniz
#Konular