PEKİN: Çin, Salı günü yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki ilişkiler bozulmaya devam ederken, şüpheli bir Çin casus balonunun ABD tarafından düşürülmesinin ardından “meşru hak ve çıkarlarını kararlılıkla koruyacağını” söyledi.
Balon ABD Dışişleri Bakanı’na sordu Anthony Blink Pekin’e bu hafta uzun zamandır beklenen ve ilişkileri geliştirmek için bir miktar umut vaat eden bir ziyareti iptal etmek.
Çin, bunun meteorolojik araştırmalar için kullanılan sivil bir balon olduğunu iddia ediyor, ancak hangi hükümet dairesine veya şirkete ait olduğunu söylemeyi reddediyor.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning Salı günü, “insansız hava aracının” hiçbir tehdit oluşturmadığını ve yanlışlıkla ABD hava sahasına girdiğini yineledi.
Mao, ABD’yi “sakin, profesyonel” bir tavır benimsemek yerine aşırı tepki vermekle ve Cumartesi günü Atlantik Okyanusu’ndaki balonu ABD kıyılarının hemen açıklarında düşürmek için güç kullanmakla bir kez daha eleştirdi.
Çin’in enkazı geri isteyip istemediği sorulduğunda, yalnızca balonun “Çin’e ait” olduğunu doğruladı.
Mao, günlük brifingde daha fazla ayrıntı vermeden, “Balon ABD’ye ait değil. Çin hükümeti meşru hak ve çıkarlarını kararlılıkla korumaya devam edecek.” dedi.
Pekin’in duruşu, Cuma günü balonun varlığını bir kaza olarak nitelendiren ve balonun ABD’ye girmesinden “pişmanlık duyduğunu” ifade ettiği şaşırtıcı derecede yumuşak bir ilk yanıttan sonra önemli ölçüde sertleşti.
Sonraki açıklamalar, Tayvan’dan ticarete, teknoloji kısıtlamalarına ve Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki iddiasına kadar birçok konuda ABD’yi karşı karşıya getirirken kullanılan tonda daha sert hale geldi. Çin, ABD’ye resmi şikayette bulunduğunu açıkladı. Amerikan elçiliği Pekin’de, Washington’u “açıkça aşırı tepki vermekle ve uluslararası hukuk ve uygulamanın ruhunu büyük ölçüde ihlal etmekle” suçladı.
Son gelişmeler, pek çok kişinin yönetilebilir bir ekonomik, siyasi ve askeri rekabet olmasını umduğu rekabetin son derece kırılgan doğasını ortaya çıkardı.
ABD ile Çin arasındaki gerilimler, Washington ve birçok müttefikinde büyük endişe yarattı. Özellikle geçen yıl Çin’in büyük ölçüde Moskova’nın yanında yer aldığı Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana, doğrudan çatışmanın küresel ekonomi üzerinde güçlü bir olumsuz etkisi olabileceğinden endişe ediyorlar.
Çinli olduğundan şüphelenilen veya teyit edilen balonlar, Japonya’dan Kosta Rika’ya kadar olan ülkelerde görüldü. Tayvan medyası, son iki yılda adanın üzerinde en az üç kez gizemli beyaz balonların görüldüğünü bildirdi.
Bu özellikle endişe verici çünkü Çin, Tayvan’ın gerekirse zorla kendi kontrolü altına alınacağını kendi bölgesi olarak iddia ediyor ve adanın hava savunma tanımlama bölgesine ve tarafları ayıran Tayvan Boğazı’nın merkez hattına rutin olarak savaş gemileri ve askeri jetler gönderiyor.
Tayvan Milli Savunma Bakanlığı, balonları hiçbir zaman açıkça Çin ile ilişkilendirmedi. Ancak son günlerde ABD’de Çin balonuyla ilgili çıkan yaygara, dikkatleri bu gizemli görüntülere yeniden çekti.
ABD’deki Çin balonunun boyutu ve ona bağlı olan teçhizat, amacı hakkında yoğun spekülasyonlara yol açmıştı. Washington ile birlikte güvenlik uzmanlarının çoğu, Pekin’in balonun casusluktan çok meteoroloji amaçlı olduğu yönündeki iddialarını reddetti.
Ama hava balonu gibi görünmüyor Çeng Tayvan Merkez Hava Durumu Bürosu başkanı Ming-Dean gördü.
Cheng, “Meteorolojik dünyada, buna benzeyen bir hava balonu gören veya duyan kimseyi bulamadım.” Dedi.
Savunma ve Güvenlik Enstitüsü araştırmacısı Collin Koh Swee Lean, Çin’in son aylarda diplomasinin yıpratıcı tonunu yumuşatmasına rağmen, “hala ekonomi, teknoloji ve güvenlik alanlarındaki daha geniş, uzun vadeli stratejik gündemlerini takip ediyor” dedi. Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi’nde stratejik çalışmalar.
Koh, “Başka bir deyişle, retorikteki değişikliği bir kenara bırakırsanız, Çin ile ABD arasındaki rekabetin hakim olmaya devam edecek olan mevcut ilişkilerinde gerçekten anlamlı bir iyileşme görmüyoruz” dedi. Casus balonu olayı sadece bölünmeyi genişletiyor gibi görünüyor.”